d ordt~in~beeld

de Geschiedenis van Dordrecht in beeld
Oudste Stad van Holland

Traject 20
Van Vogelplein naar Hallinqlaan

home

alle trajecten

tijdbalk

We lopen richting Halmaheiraplein en zien daar het Chr. Lyceum van ongeveer 40 jaar geleden. Op deze school gaf destijds mevrouw Charlotte van Praag les. In 2002 is zij overleden maar onlangs werd haar naam gegeven aan een mooi fiets-en wandelpad in het Weizigtpark. Zij was dan ook een bijzondere dame. Tijdens haar leven kwam zij op voor allerlei zaken die zij als onrechtvaardig beschouwde. Onder het motto: "je moet voor iets opkomen als het niet deugt" bond zij de strijd aan met burgemeesters en wethouders en stuurde ze honderden brieven naar de krant. De sociale media zoals Twitter en Facebook moesten toen nog worden uitgevonden. Zij kon zich al behoorlijk opwinden over een blindenpad dat volgens haar nog niet af was of over houtworm in de koorbanken. Het is te hopen dat Dordtenaren iets van deze activiste hebben geleerd en ook kleine of grote onrechtvaardige zaken aan de kaak willen stellen.



Bij onze wandeling zagen wij eerder het hospitaal aan het Beverwijcksplein. Er kwamen daar veel bouwtechnische onvolkomenheden aan het licht. Daarnaast werd er een wanbeleid gevoerd en was er geen ruimte voor uitbreiding. Hoewel nog maar gebouwd in 1877 werd besloten om 40 jaar later al een geheel nieuw ziekenhuis te bouwen. Men wilde met een schone lei beginnen. De oplevering van het Gemeenteziekenhuis vond plaats in 1920. Alhoewel de tekst op de ansichtkaart anders doet vermoeden bevond de ingang hiervan zich aan de Bankastraat. Aan de Reeweg was toen nog volop ruimte om te bouwen. Ook had men van het ziekenhuis aan het Beverwijcksplein geleerd dat het belangrijk was om vooral degelijk te bouwen. In dit opzicht was men zeker geslaagd.



Al eerder was daar vlakbij het pand van de Ziekenverpleging gebouwd. Volgens de ansichtkaart gemakshalve ook weer aan de Reeweg. Volgens ons werd het hier toch echt Ceramstraat genoemd. Het gebouw was door dezelfde architect- de heer E.Cuypers uit Amsterdam- ontworpen. Gezien zijn goede reputatie verwierf hij later ook de opdracht voor de bouw van het ziekenhuis. De eerdergenoemde problemen voortvloeiend uit wanbeleid aan het Beverwijcksplein deed doktoren besluiten om hun toevlucht te zoeken in deze nieuwe ziekenverpleging. Hier konden zelfs operaties worden uitgevoerd. Het was uiteindelijk een logische stap om nieuwbouw van het ziekenhuis vlakbij de Ziekenverpleging te projecteren. 50 jaar later al kwamen weer plannen voor de bouw van een nieuw ziekenhuis; het latere Merwedeziekenhuis (later omgedoopt tot Albert Schweitzer Ziekenhuis locatie Dordwijk).



Wel aan de Reeweg stond deze Ambachtschool. Hier werd de jeugd van Dordrecht vanaf 1920 opgeleid voor een technisch vak. In het begin was dit vooral het leren tekenen en timmeren. Later ook machinebankwerken en opleiding tot huisschilder. In de jaren ´30 werd de studieduur teruggebracht van 3 naar 2 jaar. Zo werd de opleiding goedkoper en nam het aantal leerlingen direct zienderogen toe. Later werd deze opleiding LTS genoemd waarbij leerlingen konden doorstromen naar de MTS aan de Oranjelaan. Gelukkig heeft onlangs het pand weer een nieuwe bestemming gekregen. Zeven creatieve ondernemers hebben er een multifunctioneel gebouw van gemaakt onder de naam Werkplaats Oost. Een bewijs, dat leegstaande degelijke oude gebouwen niet altijd behoeven te worden gesloopt maar alsnog een nuttige bestemming kunnen krijgen.



Na al die gebouwen nu eens een ansichtkaart waar de gehele Reeweg op te zien is. Volgens ons is dit de oudste weg op ons eiland van Dordrecht. Door de Romeinen zou destijds een snelle verbindingsweg zijn aangelegd om legers vlug te kunnen verplaatsen. De weg met daarin het verlengde, de Haaswijkweg en naar de andere kant Vrieseweg, is vermoedelijk nog een overblijfsel hiervan. Als we dan bedenken dat in de romeinse tijd wij nog met Zwijndrecht over land waren verbonden is aannemelijk dat de Rotterdamseweg en de Langeweg het verlengde hiervan moet zijn geweest. Op oude landkaarten zien we deze route als één rechte weg getekend. Reeweg betekent letterlijk grensweg. De onlangs geplaatste bomenrij aan de Reeweg zullen hopelijk eens het aanzien van deze straat net zo mooi groen kleuren als op deze ansichtkaart.



Een vredig plaatje geschoten van het Sumatraplein. Tegenwoordig is deze plek éénmaal per jaar het decor van de herdenking op 4 mei van de gruwelijke gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog. Jaarlijks vindt hier een kranslegging plaats waarbij de burgemeester bloemen bij het monument neerlegt. Veel Dordtenaren herdenken op deze plaats de slachtoffers uit die periode en het leed dat hen toen is overkomen. In 2009 is er op dit plein bij werkzaamheden nog een bom van 500 pond teruggevonden, die vermoedelijk bij beschietingen op het Merwesteijnpark per ongeluk daar was ingeslagen. Wrang dat de kinderen zo vredig op deze foto vermoedelijk als volwassene deze oorlogstijd mee moesten maken.



Hier een blik op de hoek Java- en Riouwstraat uit de Indische Buurt. Alle namen van deze straten in deze wijk verwijzen naar gebieden uit de tijd, dat wij nog heer en meester waren in de kolonie Nederlands Indie (tegenwoordig Indonesie). Als Hollanders meenden wij recht te hebben op dat gebied, omdat wij met onze VOC schepen onze goederen uit die streken haalden en er het gezag sinds eeuwen uitoefenden. Na de 2e wereldoorlog kreeg ons land te maken met een vrijheidstrijd van de oorspronkelijke bewoners. De gewijzigde machtsverhoudingen in de wereld zullen zeker ook een rol hebben gespeeld bij ons vertrek uit dat werelddeel. Onze betrokkenheid blijkt nu nog uit de naamgeving van de straten in deze wijk. De bewoner van Javastraat 95 - de heer Kuijpers- verzond deze ansichtkaart in 1925 en wilde met een kruisje vermoedelijk laten zien waar hij precies woonde.



We wandelen weer richting stad en komen nu door de Stooplaan. De straat is vernoemd naar de wethouder Stoop In de crisisjaren van de vorige eeuw (1920) speelde deze wethouder van sociale zaken een belangrijke rol op ons eiland. In die tijd kende men het fenomeen armenzorg. Vanwege het stigma dat op deze vorm van hulpverlening rustte werd deze dienst omgedoopt tot Dienst voor Maatschappelijk Hulpbetoon. In 1936 kostte de ondersteuning van armen en werklozen de gemeente anderhalf miljoen gulden waarvan de helft door het Rijk werd betaald. Het bureau zorgde ervoor, dat kerkelijke en particuliere organisaties een steeds kleinere rol gingen spelen op het gebied van hulpverlening. Gezien de huidige crisis en de eventuele hulp aan de voedselbank werd de vraag in onze dordtse politiek onlangs weer actueel. Moet de overheid hier nu wel of geen rol in spelen ? De Stooplaan herinnert ons nog aan de wethouder die veel voor Dordrecht heeft betekend. Uit dankbaarheid is later een zitbank op een terp in de polder naar hem genoemd: de zogenaamde Stoopbank.



Laten we eerlijk zijn. Zo zou u toch ook wel willen dat uw straat er uit zou zien. Het is de Hallincqlaan met aan beide zijden een slootje. Zorgen, waar de auto moest worden geparkeerd, hadden de bewoners nog niet. Grenzend aan het Park Merwesteijn woonden ze volop in het groen van reusachtige bomen De bewoners zullen waarschijnlijk wel wat vroeg gewekt zijn door het gezang van de vogeltjes. Het zou echter niet lang meer duren of de rust zou wreed worden verstoord. De automobilist wilde ook graag door deze laan rijden . Dus de sloot werd gedempt en bomen gekapt. Hoe het er toen uitzag zien wij op de volgende ansichtkaart van de Hallincqlaan.



Ruim baan voor de auto. Maar let wel: Het was zeker niet toegestaan om hard door de Hallincqlaan te scheuren. Op het nieuwe verkeersbord aan de linkerzijde van de weg staat vermeld: Maximum snelheid motorrijtuigen 30 km per uur. Bij de opkomst van het autoverkeer kregen we behalve met luchtvervuiling ook nog eens te maken met een woud aan verkeersborden. Tegenwoordig zien we heel veel aanwijzingsborden waarop allerlei al dan niet nuttige informatie staat vermeld. De gemeente vond het destijds wel belangrijk, dat het groen weer terug zou komen want er werden direct weer nieuwe bomen geplant. Slechts aan één zijde van de laan kwamen riante woningen. Het zou echter niet lang meer duren of de andere kant zou ook worden bebouwd. Op de achtergrond zien we het grote gebouw van Mulo Groenendijk.



home

alle trajecten

volgend traject