D

ordt in Beeld 'Uitgelicht'

de Geschiedenis van Dordrecht
Oudste Stad van Holland



home

alle trajecten


foto: KLM Aerocarte 1
Het lijkt er op, dat de KLM zo'n 50 jaar geleden bedacht, dat het hoog tijd was om van dit Dordrecht nog even snel een haarscherpe foto te maken. Een halve eeuw later buigen we ons over het resultaat en zien dat de stad nog heel goed te herkennen is, maar wel heel ingrijpend is veranderd. Aan de onderkant van deze afbeelding zien we het water van de Spuihaven. Hierlangs zien we het dak van wat toen het langste gebouw van Nederland was: De Lange Loods. Daar werd ooit materiaal van de pontonniers opgeslagen.
Op deze foto zien we pas echt goed, hoe bijzonder lang dit pand eigenlijk was. Het unieke gebouw werd later gesloopt om een begin te maken met de aanleg van de Spuiboulevard. In de rechterbenedenhoek,zien we vlak na de Johan de Wittbrug nog aan de linkerkant het fraaie Oranjehotel. Op deze plek vinden we nu de Mediamarkt. Ook het prachtige badhuis staat hier nog te schitteren aan de waterkant. Voor de rest valt op, dat er nog bijna geen hoogbouw in de stad te vinden is.
Even verderop zien we het Bagijnhof met daar nog in volle glorie het oude Postkantoor. Nog beter is het warenhuis Linders te herkennen. Het gebouw V&D was vanaf deze plek via de Sarisgang niet zo gemakkelijk te bereiken als tegenwoordig. Deze onderneming had zich toen met haar entree nog volledig gericht op de belangrijkste winkelstraat van Dordrecht: de Voorstraat. Het Scheffersplein zou in de ogen van de ondernemers ideaal zijn, om daar de auto's voor de deur van het warenhuis neer te zetten. Aan de bovenkant van de foto vinden we het plein, met nog maar slechts enkele auto's geparkeerd. Dat zou snel veranderen.
Deze opname moet van vóór 1965 zijn want het Statenplein is nog niet gerealiseerd. Kijken we naar de achterzijde van het V&D gebouw, zien we de zadeldaken van de honderden woningen waarvan de meeste in een slechte conditie verkeerden. Geld om de woningen op te knappen was er niet. De historische waarde van de typisch Dordtse geveltjes werd nog onvoldoende ingeschat. De vraag van de ondernemers om ruimte te maken voor de auto werd steeds groter. Aan de linkerzijde van de foto zien we het stadhuis. In de gemeenteraad werd de roep om ingrijpen ook steeds luider. Werden hier misschien wel bij het maken van deze foto de definitieve plannen gesmeed tot de forse sanering? Achteraf kunnen we zeggen, dat er teveel is afgebroken in onze stad. Veel panden hadden na een flinke verbouwing onze stad nog mooi kunnen opsieren. Het is voor ons -Dordtenaren- een les geweest. We moeten heel zuinig zijn op ons erfgoed. Iets wat is afgebroken komt definitief nooit meer terug.


foto: KLM Aerocarte 2
Vooral in de buurt van het station, de Zwijndrechtse brug en het Merwesteijnpark heeft Dordrecht in de Tweede Wereldoorlog flink te lijden gehad van bombardementen. Maar gelukkig werd de stad niet zo vernield als Rotterdam, waarbij grote delen van de binnenstad door Duitse bommenwerpers met de grond gelijk werd gemaakt. Dit betekent niet dat de oorlog geen sporen in onze stad naliet. Veel woningen waren lange tijd niet goed onderhouden, deels gesloopt voor brandhout en moesten daarom onbewoonbaar worden verklaard. Sloop was de enige optie om verdere verkrotting te stoppen en daarbij werd nogal rigoureus te werk gegaan. In november lieten wij u een foto van Dordrecht zien voordat de sanering onze stad op zijn kop zette. Sinds eeuwen was de stad gemakkelijk te bereiken vanaf het water. Dit veranderde geleidelijk na de bouw van het station in 1872. In de jaren 60 van de vorige eeuw heerste de opvatting dat de stad nog veel beter vanaf het land benaderbaar moest worden. Havens konden dus best wel worden gesloten en brede wegen moesten het centrum bereikbaar maken voor de auto. Op de foto uit deze tijd zien we dat de Spuihaven inderdaad werd dichtgegooid. Zelfs even werd het plan geopperd om de Nieuwe Haven te dempen. Bezoekers van de stad moesten vooral tot ver in het centrum met de bus kunnen worden afgezet. Dordrecht moest mee in de vaart der volkeren. Er kwam hoogbouw en er werden kunstmatig pleinen geforceerd om in de parkeerbehoefte te voorzien. Maar er kwamen ook tegenkrachten. Er werd in dezelfde jaren 60 een comité Binnenstad Dordrecht opgericht. Deze groep burgers weigerden de stelling te aanvaarden dat een levende binnenstad slechts te bereiken is door het verkeer royaal in het centrum te penetreren. Dringend werd gepleit voor een nieuw onderzoek, zodat verantwoord vast kwam te staan hoe de stad en de schil het groeiend verkeer zou kunnen opvangen. Ondanks alles toont deze foto aan dat de Spuihaven transformeerde naar een Spuiboulevard. Een nieuw Achterom sloot aan op een verbrede Sarisgang en achter V&D verscheen het Statenplein. De kaalslag aan het Bagijnhof was indrukwekkend. Het comité heeft dus zeker zijn zin niet helemaal gekregen. Maar gelukkig drong wel langzamerhand het besef door bij de bestuurders dat het zo niet langer door kon gaan. De Spuihaven werd later toch weer gedeeltelijk open gegraven. Het zou toch mooi zijn als we binnenkort een foto kunnen laten zien waarop de huidige situatie staat weergegeven. Want 1 ding is zeker; de ontwikkeling van onze binnenstad staat niet stil maar blijft altijd in beweging.

overzicht trajecten                        volgend traject                       vorig traject