d ordt~in~beeld

de Geschiedenis van Dordrecht in beeld
Oudste Stad van Holland

Traject 17
Van Vrieseweg naar Groenendijk


home

alle trajecten

tijdbalk

Niet alleen de rijke bewoners van de buitenhuizen hadden recht op een groene omgeving maar ook de gewone burgers vond men in 1876. Raadslid Vriesendorp stelde daarom voor om f 10.000,- te besteden aan een nieuw park in de Karremansweide - het huidige Oranjepark. Dit was toen nog een stadsweide tussen de Toulonselaan en de Vrieseweg waar vroeger de zogenaamde karreman puin stortte. Het voorstel werd echter verworpen omdat men vond dat een dergelijk initiatief maar uit vrijwillige fondsen moest worden bekostigd. In 1878 werd een Vereeniging tot Verfraaiing van Dordrecht opgericht en 5 jaar later het Comité tot Stichting van een Park te Dordrecht. Uiteindelijk weet deze Vereniging met de eigenaren van het landgoed Merwestein tot overeenstemming te komen om de landgoederen over te nemen. De particuliere gelden kwamen hiervoor uiteindelijk bijeen. Het Oranjepark is nooit een echt park geworden. Zelfs de muziektempel die er in 1903 werd neergezet was in 1968 alweer verdwenen.


uitgever:
Kofa

Door het Oranjepark wandelend komen we aan bij de Burg. de Raadtsingel hoek Dubbeldamscheweg. Hier zien we weer zoŽn fraaie plaatje van fotograaf Tollens. Op de plek waar nu een rotonde het snelverkeer verwerkt had deze man met een handkar volgeladen met huisraad nog tijd om een praatje maken met de wandelaar. Op de achtergrond een opvallend gebouw genaamd Villa Doma Ricor en volgens de ansichtkaart afgebroken in 1933. Het pand is in 1882 ontworpen door architect H.W.Veth en de eerste bewoner noemde het toen nog `Villa Spoorzicht`. De latere vreemde naam van dit gebouw zou gevormd zou zijn door de samenvoeging van de woorden Dora, Moeder, Rika en Cornelia. Als dit alle bewoners van de woning waren zal het pand vast groot genoeg geweest zijn.


uitgever:
J.vd Weg

Deze ansichtkaart is afgestempeld in 1902. Het ging er toen in Dordrecht nog heel rustig aan toe.. Helemaal links is een witte pluim te zien van een passerende stoomtrein. Van het spoor zelf was toen niet veel te zien. Vandaar dat de naam van de villa zal zijn gewijzigd van Villa Spoorzicht naar Villa Doma Ricor. Die woning is rechts nog net te zien. Een wegmarkering was nog niet nodig maar een lantaarnpaal wel. In de donkere nacht moest je niet tegen een boom rijden of in de sloot belanden. Of er overdag wel eens iemand botste tegen de lantaarnpaal vertelt de historie niet.


uitgever:
.J.Boon

We lopen even richting Toulonschelaan en zien op de hoek een met vlaggen versierde lunchroom met terras. Omdat het pand nadrukkelijk werd omschreven als `PaviljoenŽ hebben we even nagekeken waarom men voor die naam zou kunnen hebben gekozen. De naam duidt op een horecagelegenheid in een houten pand. Horeca klopt maar van hout is het niet. Zo te zien is het gebouw toch echt van steen opgetrokken . In de afgelopen eeuw is het pand verhoogd en is er nu een computerwinkel in gevestigd. Men is toen niet met baksteen verder gegaan. Vermoedelijk zal de fundering hier niet geschikt voor zijn geweest.


uitgever:
onbekend

Teruglopend door het Oranjepark zien we de mooie villa Brand genaamd naar de oorspronkelijke bewoner van het pand. Ook de directeur van brandkastenfabriek Lips , de heer Eras, heeft een tijdje hier gewoond. In de muurankers staat te lezen dat het pand is gebouwd in 1912 en bestaat dus volgend jaar precies 100 jaar. Veel Dordtenaren zijn hier nog binnen geweest om bij notaris Damstra en Huntjes de hypotheekakte te laten passeren of zijn testament te regelen. In de verte zien we de Hoogere Burgerschool oftewel de H.B.S. Na de oorlog 40-45 werd het gewijzigd in Gemeentelijk Lyceum. Later verhuisde het Lyceum naar de Noordendijk.


uitgever:
Morks & Geuze

Met deze fraaie ansichtkaart uit de serie van uitgever Versteeg willen wij dit jaar toepasselijk afsluiten. Bij onze wandeling zijn we nu aangekomen bij het mooiste park van Dordrecht: het Merwesteinpark. De ontstaansgeschiedenis was al speciaal maar de geschiedenis van het park zelf mag ook bijzonder worden genoemd. Het volgend jaar zullen wij onze weg vervolgen in dit park. Wij wensen de lezers van Dordt in Beeld een gelukkig nieuwjaar een een voorspoedig 2012.


uitgever:
Versteeg

Op deze ansichtkaart uit 1902 zien we een stel dordtse boefjes bij de ingang van het park Merwestein de verrichtingen van de fotograaf gade slaan. Het gebouw verscholen tussen het groen is de prachtige villa Merwestein. De eigenaar van dit landhuis, Otto BoudewijnŽt Hooft van Benthuizen , was ooit lid van de Eerste kamer en tevens grootgrondbezitter. Bij zijn overlijden in 1878 kwam het vruchtgebruik van dit pand in handen van zijn vrouw en het blote eigendom ging naar zijn dochter, In 1884 komt de bewoonster te overlijden en al in 1885 gaat het pand en grond over naar de Gemeente Dordrecht. De financiering hiervan werd mede mogelijk gemaakt door de gegoede burgerij. Niet alleen uit goedheid maar ook uit eigenbelang. De elite wilde niet graag dat op die plaats goedkope arbeiderswoningen zouden worden gebouwd. Dit zou de waarde van hun stulpjes wel eens nadelig kunnen beinvloeden. De burgemeester betrok onmiddellijk het pand en ook zijn opvolger de burgemeester Zimmerman ging er wonen. Op 10 mei 1885 werd het park opengesteld voor het publiek.


uitgever:
N.J.Boon

De architectuur lijkt op een chalet in Zwitserland en het wonen daar was zeer geliefd. De woonruimte voor de burgemeester was blijkbaar toch iets te groot want in 1924 werd het gebouw omgebouwd tot bejaardentehuis. Helaas voor de oudjes was hun verblijf daar van korte duur. In de oorlogsjaren werd in 1943 de woning gevorderd door de Duitse bezetter en het hele park tot militair kampement omgebouwd. Maar ook zij hebben er niet lang van genoten. In 1944 werd het park gebombardeerd door de RAF en kwamen er 257 soldaten om waaronder 2 generaals. Ook kwamen er helaas bij die actie 69 burgerslachtoffers om waaronder veel kinderen aan de Buitenschool. De villa werd ook bij deze actie vernietigd.


uitgever:
Versteeg

Kijken we naar deze ansichtkaart dan valt ons op dat bij het hertenkamp eigenlijk niet veel is veranderd. Tot op de dag van vandaag kunnen dordtenaren nog volgen hoe de dieren in het park opgroeien. De mode is wel veranderd, Hoedjes en pofmouwtjes waren toen blijkbaar hot. Ook de kinderwagen uit 1920 is tegenwoordig een museumstuk. Maar voor ons blijft het een mooie plaatje om naar te kijken.


uitgever:
Versteeg

Hier zien we een zelfde groep mensen op de Groenendijk staan. Aan de linkerkant zien we weer de villa Merwestein maar dan vanuit een andere hoek. Aan de rechterzijde kijken we naar de villa Noordhove. Dit was een eveneens een heel grote villa waar in de 1e wereldoorlog 1914/1918 veel Belgische vluchtelingen werden opgevangen. Vanuit deze hoek is het tegenwoordig nog steeds een mooi gezicht op het park . Maar zo mooi als het toen was is toch wel voorbij.


uitgever:
Bakker

Opnieuw een opname van dezelfde villa Noordhove gelegen in een winters landschap. Schaatsen was ook in Dordrecht van oudsher al een geliefde sport. De jongens en meisjes vermaakten zich prima op het ijs. Later werd op de achtergrond de Oranjelaan met HTS hierachter gesitueerd. Op deze kaart is hier nog niets van te zien.


uitgever:
Versteeg

home

alle trajecten

volgend traject